Het loont altijd de moeite om terug te blikken om vooruit te komen. En met name door goed gebruik te maken van de praktijk van het “exzerpieren”, om de term van Karl Marx te gebruiken voor zijn verwijzingen naar het verleden, vulde hij in de stilte van de British Library in Londen het ene notitieboekje na het andere.
Het is een manier om je eigen encyclopedie samen te stellen. In het geval dat ons bezighoudt, de NAVO, Oekraïne, de oorlog tussen Washington en Rusland, gaat het om het copieren van de belangrijkste elementen van een artikel dat in november 2008 in The German Times verscheen. Dat was een hoogwaardig maandblad dat niet meer zoals vroeger in de boekhandel te vinden is, omdat net als veel andere dragers van de schriftelijke beschaving het in 2020 gestopt is met verschijnen.
Het artikel in kwestie, geschreven door historicus en journalist Jocken Thies, had als titel “Het standpunt van Moskou”. Op zich is dat al bijna godslasterlijk, aangezien de Russische fobie van de elites in de Europese hoofdsteden erop gericht is om alles wat hen stoort het zwijgen op te leggen. Maar goed, we zijn nu in 2008.
Wat de auteur hier uiteenzet, is de stelling dat “Russische politici hebben geanticipeerd op de veranderingen” in de machtsstructuren na 1989. Voor hen was het dus "voorspelbaar dat Oost-Duitsland, Polen en de drie Baltische staten – en misschien zelfs Hongarije – rechtstreeks onder de invloedssfeer van zowel de NAVO als de Europese Unie zouden komen te vallen. Maar de Verenigde Staten hadden het daarbij moeten laten. In plaats daarvan zetten ze hun opmars naar het oosten voort, waardoor het risico ontstond van een nieuwe versie van het “Grote Spel” op zoek naar strategische hulpbronnen en invloed in de Kaukasus en langs de Hindu Kush."
Jocken Thies merkt hier terloops op dat “zelden een klein land als Georgië in zo'n korte tijd zo'n grote financiële steun van het Westen heeft ontvangen”. We herinneren ons dat Georgië, ongetwijfeld aangemoedigd door deze blijk van genegenheid, in augustus 2008 een speciale militaire operatie lanceerde tegen de afvallige provincie Zuid-Ossetië, die grotendeels Russisch is, wat leidde tot een krachtige reactie en een verpletterende nederlaag.
Maar vervolgens concludeert hij: “Zeker is dat de regio die zich uitstrekt van Wit-Rusland tot Oekraïne, Georgië en de zuidelijke rand van de voormalige Sovjet-Unie, in de nabije toekomst binnen de invloedssfeer van Rusland zal blijven – om redenen van militaire strategie, historische geopolitiek en demografie.” Om het rode potlood te voorschijn te halen, hebben we hier keuze te over, maar wat eruit springt is “in de nabije toekomst”. Die toekomst was in 2008 te voorzien. En te voorzien tot 2022, wanneer de wapens het conflict in Oekraïne zullen doen ontbranden, te voorzien tot 2022 en daarna.
De boodschap die Thies in 2008 wilde overbrengen, kan in drie woorden worden samengevat: stop met dromen. We weten hoe het verder is gegaan.